کد مطلب:21759 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه مي توان گناهان گذشته را جبران كرد و ايمان را تقويت نمود؟

احساس خجلت و شرمندگي در برابر خداوند نسبت به پيشينه هاي سوء خود از بهترين حالات روحي و معنوي و زمينه ساز توبه و جلب رحمت و عنايت پروردگار است. البته ضمن آن كه انسان همواره بايد از گذشته هاي سوءنگران و نسبت به آينده خود نيز بيمناك باشد در عين حال اين خوف و اندوه هرگز نبايد به گونه اي باشد كه انسان را مايوس و نااميد سازد. چه اين خود گناهي كبيره و دامي ابليسي است. خداوند منان رحمتي بي پايان دارد و از همه بندگان گنهكار خود دعوت نموده است كه به او التجا نموده و به سوي رحمت بيكرانش دست نياز بگشايند و وعده داده است كه اگر توبه نموده و دست از زشتي ها بشويند همه گناهان را خواهد بخشيد و آنان را مشمول لطف و كرم بي منتهاي خود خواهد كرد. از امام باقر(ع) روايت است: {Hليس من عبد مومن الا و في قلبه نوران؛ نور خيفه و نور رجا، لو وزن هذا لم يزد علي هذا ولو وزن هذا لم يزد علي هذاH}؛ {Mهيچ بنده مومني نيست جز آنكه در ضميرش دو نور تابان است:«نور خوف» نسبت به كرده هاي پيشين و فرجام پسين و «نور اميد» به فضل و رحمت پروردگار. كه اگر هر يك با ديگري سنجيده شود هيچ يك فزوني نخواهد يافت M}»، {V(وسائل الشيعه، ج 2، ص 488)V}. «بنابراين بايد با حفظ حالت التجا و تضرع دائمي در برابر خداوند اميد و رجا به عنايات واسعه خداي رحمان و بنده نواز را نيز در دل بالا بريد و رجا را همسان در دل جاي دهيد. زيرا غلبه خوف موجب يأس و غلبه رجا موجب جرئت بر گناه است ولي تساوي آن دو بهترين عامل بازدارنده از گناه وتشويق كننده به توبه و انجام عمل صالح مي باشد. پشيماني اساسي ترين ركن بازگشت و جبران گناه است ولي نبايد در آن متوقف ماند بلكه خداوند منان آن را پلي قرار داده است تا بندگان مومن با گذر از آن از جهنم سيئات بيرون جسته و به بهشت صالحات فرود آيند. بنابراين گام بعدي تغيير مسير و ترك گناه است.در اين زمينه توصيه هايي تقديم مي گردد ليكن آنچه مهم است خود شماييد كه با اراده اي قاطع به انجام آنها پرداخته و در اين صورت خداوند يار و ياورتان خواهد بود. براي مبارزه با گناه و هواهاي نفساني رعايت چند نكته لازم است: الف) كوچك نشمردن هيچ گناهي هر چند به نظر صغيره باشد، ب ) عزم جدي و آهنين برترك معصيت و مراقبت جدي و دائمي نسبت به تمام افعال خود، ج ) شرط نمودن با خدا مبني بر ترك معصيت و هم از او استعانت جستن، د ) هرگاه فكر گناه و وسوسه آن به ذهن آمد بلافاصله آن را از لوح ذهن خارج كردن و توجه خود را به خدا و امور شريفه مشغول داشتن. جديت و موفقيت در اين امر پيروزي بزرگي است و در واقع دفع دشمن شيطان نفس از همان خاكريز اول است. قرآن مجيد در وصف پارسايان مي فرمايد: {A{/Bإِنَّ اَلَّذِينَ اِتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ اَلشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ {w1-12w}{I7:201I}/}A}؛ {Mپرهيزگاران چون گرفتار وسوسه شيطان شوند همان دم متذكر (ياد خدا) شده و بصيرت يابندM}»، {V(اعراف، آيه 201)V}، ه ) مطالعه و تفكر پيرامون عواقب سوء و وخيم گناه. در اين رابطه مطالعه كتابهايي پيرامون معاد بسيار نافع است. و ) خود را همواره در محضر حق تعالي دانستن و او را به يقين در همه حال مراقب و بيناي به افعال خود نگريستن. ز ) توجه به چهره كريه زشت و واقعي سيئات، ح ) براي ترك معاصي لازم است در بسياري از موارد انسان از مكروهات و چه بسا از برخي مباحات نيز چشم بپوشد تا او را به انجام زشتي ها نزديك نسازد. ط ) درحد ممكن دوري جستن از مكان ها و شرايطي كه آدمي را به گناه ترغيب مي نمايد. ي ) تقويت اراده، ك ) محاسبه نفس همه روزه و در صورت رخداد خطا خود را محاكمه و توبيخ نمودن و بلافاصله استغفار كردن، ل ) مطالعه پيرامون زندگي پارسايان و زاهدان و مطالعه كتابهاي اخلاقي و... . توصيه هاي زير نيز مي تواند شما را در كنترل بيشتر نفس ياري نمايد. - سعي و كوشش در انجام وظايف و واجبات ديني، - خواندن نماز با حضور قلب و در اول وقت، - گرفتن روزه مستحبي به ويژه دوشنبه و پنجشنبه هر هفته، - تلاوت قرآن به ويژه بعد از نماز صبح، - سوره يوسف را زياد بخوانيد و در آن تدبّر كنيد، - تأمل و انديشه در آيات قرآن، - حتي المقدور سعي در خواندن نماز شب، - سحر خيزي، - شركت در ورزش هاي فردي و دسته جمعي، - عدم معاشرت و دوستي با افراد منحرف و فاسد، - انتخاب دوستان مؤمن و سالم، - به ياد خدا بودن در همه اوقات، - كنترل افكار و نينديشيدن به صحنه هاي شهوت انگيز، - شركت در فعاليت هاي مذهبي و اجتماعي، - تنظيم برنامه براي تمام شبانه روز و پر كردن اوقات فراغت با برنامه هاي صحيح و سودمند، - برنامه منظم مطالعاتي براي خود قرار دهيد و سعي كنيد فرصت هاي خود را با تفكر و مطالعه مناسب پر كنيد، - پرهيز از نگاه نامشروع، امام صادق(ع) فرمود: «نگاه پس ازنگاه، در دل بيننده شهوت را مي انگيزاند»، {V(وسائل الشيعه، ج 14 ، ص 138)V}. و باز فرمود: «نگاه، تيري از تيرهاي شيطان است، چه بسا نگاهي كه اندوه هاي دراز در پي دارد»، {V(وسائل الشيعه، ج 14 ، ص 139)V}. براي تقويت ايمان در دو زمينه بايد خود را رشد دهيد: {T1) رشد علمي و فكري:T} در اين زمينه بايد به جهادي علمي بپردازيد و با برنامه ريزي دقيق براي خود سير مطالعاتي منظمي ترتيب داده و از هر فرصت ممكن در اين راستا بهره جوييد. در مرحله اول به ويژه در تعطيلات تابستان - سري 7 جلدي «مقدمه اي بر جهان بيني اسلامي» استاد مطهري راتوصيه مي نماييم. آنها را دوبار مطالعه نموده و خلاصه برداري نماييد. پس از اتمام اين برنامه نتيجه را گزارش نماييد تا مراحل بعدي اعلام گردد. {T2) در بعد عملي:T} اولين گام انجام واجبات و ترك محرمات است. در اين زمينه جزوه اي خدمتتان ارسال مي گردد. در عمل به روش هاي ذكر شده در آنها بسيار جدي باشيد و در صورت مخالفت خود را تنبيه نماييد. در جدولي همه روزه برنامه هاي انجام شده و خداي نخواسته خلاف هايي كه مرتكب شده ايد را ثبت كنيد و بلافاصله تصميم به از بين بردن آنها با روش هاي ذكر شده بگيريد. نتيجه و ميزان موفقيت هر يك از آنها را ثبت كنيد و در پايان نتيجه را محاسبه كنيد براي تخلفات خود را ملامت كرده و براي موفقيت ها خدا را شاكر باشيد.